Case study: podwyżka czynszów dla mieszkańców TBS

Sprawy rozpoczęły się w kwietniu 2022 r. 

– wtedy bowiem spółka TBS Wrocław wprowadziła podwyżki kwoty czynszu dla najemców ich lokali z kwoty 15,90 zł/m2 do 20,45 zł/m2. Do tej pory podwyżki zazwyczaj wynosiły kilkadziesiąt groszy, maksymalnie niecałe 2 zł.

Tak wysoka podwyżka była więc niezrozumiała.

 

Decyzja o podwyżce przez władze TBS podejmowana była w lutym 2022 r., tj. przed m.in. wojną na Ukrainie czy też nagłym wzrostem inflacji. Najemcy mieli dwa miesiące od dnia doręczenia im wypowiedzenia o stawce czynszu na zakwestionowanie podwyżki i złożenia pozwu do sądu. Pozwy złożyło około 1500 osób. My reprezentowaliśmy ok. 120 powodów. Oprócz ustalenia niezasadności podwyżki wnosiliśmy o ustalenie jej nieważności z przyczyn formalnych (nieprawidłowo podjęta uchwała i niedochowanie terminów na doręczenie uzasadnienia podwyżki).


Dnia 18 lipca 2022 r. TBS Wrocław  zdecydował o „obniżeniu” czynszu najmu lokali mieszkalnych do kwoty 17,35 zł/m2 od dnia 01 sierpnia 2022 r. W naszej ocenie nadal były to podwyżki. Znowu chodziło o kwestie formalne, gdyż uchwały zostały źle sformułowane, a dodatkowo powodowie, którzy pozwali TBS, opłacali czynsz w dotychczasowej kwocie, czyli 15,90 zł. Tym bardziej była więc to podwyżka. W tym czasie toczyły się już postępowania sądowe. Wtedy też rozszerzone zostały powództwa – o to, aby sąd ustalił, czy ta podwyżka jest ważna.


W postępowaniu Strony spierały się w pierwszej kolejności o kwestię stosowania przepisów i możliwość zaskarżenia podwyżki przez najemców TBS, bowiem spółka uznawała, że przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów dotyczące sądowego kwestionowania podwyżek czynszu nie dotyczą lokatorów TBS.

W sprawie Strony wymieniły kilkanaście pism, podnosząc szereg argumentów. Istotną kwestią było m.in. sponsorowanie klubu koszykarskiego TBS Śląsk II Wrocław przez towarzystwo budownictwa społecznego oraz kwestia wydatkowania zysków z działalności komercyjnej (najem lokali użytkowych, terenów pod paczkomaty itd.). TBS stał na stanowisku, że może kształtować zysk dowolnie, najemcy natomiast uznawali, że TBS powinien minimalizować zysk.


Ponadto TBS wskazywał, że jeżeli czynsz jest ustalony między stawką minimalną (czyli przychody pokrywają koszty eksploatacji, remontów) a maksymalną, wynikającą z przepisów, to zawsze jest zasadny. Najemcy uważali natomiast, że TBS źle gospodaruje finansami (np. nadwyżka budżetowa w poborze nadmiarowych czynszów w kwocie 8 milionów złotych, osiąga przychód na poziomie 2 milionów złotych z działalności komercyjnej, przeznacza 1 milion zł na działalność marketingową, kilkaset złotych na wymianę gablot informacyjnych oraz postawienie stacji napraw rowerów, ponad 250 000 zł wydatkuje na ryczałt za używanie samochodów prywatnych) i sąd powinien sprawdzić zasadność ponoszonych wydatków.


Sąd I instancji w kilkunastu sprawach orzekł, że podwyżka jest niezasadna. Nie zgodził się z twierdzeniami powodów, że podwyżka zarówno ta z lutego, jak i z lipca jest nieważna. W tych sprawach zostały złożone apelacje przez obie strony. W kolejnych kilkunastu innych sprawach Sąd uznał, że podwyżka była zasadna i oddalił powództwo. W tych sprawach zostały złożone apelacje przez najemców TBS.


Dnia 15 stycznia 2024 r. Sąd Okręgowy w składzie trzyosobowym (ustalonym z uwagi na precedensowy i skomplikowany charakter sprawy) w trzech sprawach, w których Sąd I instancji orzekł niezasadność podwyżki z lutego 2022 r., potwierdził stanowisko Sądu I instancji o niezasadności podwyżki do kwoty 20,45 zł/m2 dokonanej uchwałą dnia 04 lutego 2022 r. Jednocześnie Sąd uznał „obniżkę” czynszu do kwoty 17,35 zł/m2 z dnia 18 lipca 2022 r. za n i e w a ż n ą.